Przed nami wybory samorządowe w Polsce, które odbędą się 7 i 21 kwietnia br. Do kiedy można zgłaszać kandydatów na radnych, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast? Poniżej prezentujemy kalendarz wyborczy.
15 stycznia br. premier Donald Tusk poinformował, że wybory samorządowe w 2024 roku odbędą się w dniach 7 i 21 kwietnia. W nadchodzących wyborach samorządowych Polacy będą wybierać członków organów jednostek samorządu terytorialnego – rad gmin, rad powiatów, sejmików województw oraz prezydentów, burmistrzów miast i wójtów, a także członków rad dzielnic m.st. Warszawy. W samorządach, w których 7 kwietnia nie uda się wybrać włodarza, konieczna będzie druga tura. Została ona zaplanowana na 21 kwietnia.
Poprzednie wybory samorządowe w Polsce odbyły się 21 października 2018 roku. W związku z tym, że kadencja samorządów trwa obecnie pięć lat (została wydłużona w 2018 roku), to termin kolejnych wyborów, zgodnie z kalendarzem wyborczym, przypadał na jesień 2023 roku. W związku z tym, że w tym samym terminie wypadały wybory parlamentarne, rządząca większość w 2022 roku zdecydowała o wydłużeniu kadencji samorządów do 30 kwietnia 2024 roku.
Terminarz najważniejszych czynności związanych z wyborami samorządowymi w 2024 roku:
Do 12 lutego:
- Powiadomienie PKW o utworzeniu komitetu wyborczego
- Podanie informacji o okręgach wyborczych
Do 4 marca do godz. 16:
- Zgłaszanie list kandydatów na radnych w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic w Warszawie
Do 13 marca:
- Przyznanie przez PKW jednolitych numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy kandydatów co najmniej w połowie okręgów w wyborach do wszystkich sejmików województw
Do 14 marca do godz. 16:
- Zgłaszanie kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
23 marca – 5 kwietnia:
- Nieodpłatne rozpowszechnianie audycji wyborczych w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych przygotowanych przez komitety wyborcze
Do 25 marca:
- Zgłaszanie zamiaru głosowania korespondencyjnego lub zamiaru skorzystania z bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego przez wyborców niepełnosprawnych i wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat
Do 29 marca:
- Składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania
5 kwietnia o godz. 24:00:
- Zakończenie kampanii wyborczej
7 kwietnia w godz. 7:00-21:00:
- Głosowanie
21 kwietnia w godz. 7:00-21:00:
- II tura głosowania – gdy żaden z kandydatów na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta nie otrzymał więcej niż połowy ważnie oddanych głosów
Kto może kandydować na stanowiska wójta, burmistrza, prezydenta miasta?
Kandydować na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta może obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat. Powyższy kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.
Kandydat na wójta nie może jednocześnie kandydować na wójta w innej gminie. Może natomiast startować do rady gminy, ale tylko tej, w której w której kandyduje na wójta (kandydat na wójta nie może kandydować jednocześnie do rady powiatu i do sejmiku województwa).
Zgodnie z Kodeksem wyborczym nie ma prawa wybieralności w wyborach wójta w danej gminie osoba, która została uprzednio dwukrotnie wybrana na wójta w tej gminie. Przepis ten nie dotyczy jednak wybrania na wójta przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2018 r. Oznacza to, że ograniczenie będzie po raz pierwszy stosowane w wyborach samorządowych w 2029 r.
Wybory samorządowe 2024 coraz bliżej, co trzeba zrobić, żeby oddać głos w danej gminie?
Osoby, które na stałe zamieszkują obszar danej gminy, ale nie są w niej zameldowane, mogą zostać ujęte w stałym obwodzie głosowania po złożeniu pisemnego wniosku w urzędzie gminy lub za pośrednictwem profilu zaufanego.
Prawo do głosowania w wyborach mają:
- Obywatele Polski, którzy najpóźniej w dniu wyborów ukończyli 18 rok życia,
- Obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami Polski, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat oraz zgodnie z prawem stale zamieszkują w Polsce, mają prawo wybierania radnych wyłącznie do rady gminy oraz burmistrza.
Nie mają prawa wybierania osoby pozbawione praw publicznych lub ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu oraz pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
