Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej – kluczowe działania na lata 2025-2030

Nowy Dwór Mazowiecki intensyfikuje działania na rzecz walki z przemocą domową. Na lata 2025–2030 opracowano kompleksowy program, którego celem jest ochrona ofiar, wsparcie świadków, edukacja społeczeństwa i pomoc w przeciwdziałaniu przemocy. Dzięki współpracy lokalnych instytucji oraz wieloletniemu zaangażowaniu, miasto podejmuje zdecydowane kroki w kierunku budowy bezpiecznej i świadomej społeczności.

Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Dworze Mazowieckim rozpoczął prace nad Gminnym Programem Przeciwdziałania Przemocy Domowej i Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej na lata 2025–2030. To strategiczny dokument, który ma stanowić fundament działań zmierzających do ograniczenia przemocy domowej i poprawy systemu wsparcia dla osób jej doświadczających.

Program został przygotowany zgodnie z wymogami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej i będzie realizowany przez różnorodne instytucje i organizacje lokalne. Jego celem jest zarówno zapobieganie zjawisku przemocy, jak i skuteczna pomoc osobom pokrzywdzonym.

Podstawą programu jest dogłębna analiza lokalnych potrzeb i prognoza zmian, które pozwolą wyznaczyć konkretne cele oraz sposoby ich realizacji. Dokument zakłada wieloaspektowe podejście do problemu i dążenie do usprawnienia lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy.

W ramach projektu będą realizowane działania edukacyjne, informacyjne oraz interwencyjne. Kluczowe znaczenie ma integracja i współpraca różnych podmiotów, takich jak służby społeczne, policja, organizacje pozarządowe oraz placówki medyczne.

Przemoc domowa to umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa, zdrowie, życie czy godność osoby. Przybiera różne formy:

• Fizyczną, np. bicie, kopanie, duszenie, użycie broni.
• Psychiczną, np. zastraszanie, poniżanie, kontrolowanie.
• Seksualną, np. zmuszanie do nieakceptowanych praktyk.
• Ekonomiczną, np. odmawianie dostępu do środków finansowych.
• Cyberprzemoc, np. zastraszanie za pomocą internetu.

Przemoc domowa opiera się na władzy i kontroli, stopniowo niszczy ofiarę, a z czasem staje się coraz bardziej dotkliwa. Psychologiczne skutki przemocy mogą trwać przez całe życie, wpływając na zdrowie psychiczne i relacje społeczne ofiar.

Przemoc domowa często przebiega w tzw. cyklu przemocy, składającym się z trzech faz:

1. Narastającego napięcia – konflikty i napięcia prowadzą do eskalacji sytuacji.
2. Gwałtownej przemocy – wybuch agresji słownej lub fizycznej, nierzadko zagrażającej zdrowiu i życiu.
3. "Miodowego miesiąca" – sprawca okazuje skruchę, obiecuje poprawę, co często utrudnia podjęcie decyzji o zerwaniu toksycznej relacji.

Zrozumienie mechanizmów przemocy jest kluczowe dla efektywnej pomocy ofiarom oraz zapobiegania temu zjawisku.

Przemoc domowa dotyka ludzi bez względu na wiek, status materialny czy poziom wykształcenia. Niszczy życie rodzinne, odbiera poczucie bezpieczeństwa i uniemożliwia prawidłowy rozwój najmłodszych członków rodzin. Dlatego kompleksowe działania zawarte w programie są niezbędne dla budowy społeczności wolnej od przemocy.

Każdy mieszkaniec Nowego Dworu Mazowieckiego może włączyć się w prace nad programem, biorąc udział w konsultacjach społecznych. Twoje sugestie i opinie mogą przyczynić się do stworzenia lepszych rozwiązań w walce z przemocą domową.

To nie tylko lokalny dokument – to krok w stronę lepszej, bezpieczniejszej przyszłości dla nas wszystkich.

Gmina

Gminy pełnią kluczową rolę w przeciwdziałaniu przemocy domowej, tworząc lokalne systemy wsparcia i działania prewencyjne. W zakres ich obowiązków wchodzą:

• Opracowanie i realizacja programów przeciwdziałania przemocy domowej – w tym ochrona osób doznających przemocy.
• Edukacja i poradnictwo – prowadzenie działań edukacyjnych w celu wzmacniania kompetencji rodzicielskich w rodzinach zagrożonych przemocą.
• Zapewnienie schronienia – osobom doznającym przemocy w specjalistycznych ośrodkach wsparcia.
• Koordynacja interdyscyplinarna – tworzenie i funkcjonowanie zespołów interdyscyplinarnych, które integrują działania różnych instytucji i podmiotów w celu skutecznej pomocy.

Pomoc społeczna

Działania pomocy społecznej są ukierunkowane na wspieranie osób w trudnych sytuacjach życiowych, w tym w przypadkach przemocy domowej. Pracownik socjalny:

• Diagnozuje sytuację osoby doznającej przemocy.
• Organizuje wsparcie – informując o dostępnej pomocy (psychologicznej, prawnej, socjalnej, pedagogicznej) oraz zapewniając schronienie w placówkach całodobowych.
• Interweniuje w sytuacjach kryzysowych – np. organizując pomoc medyczną lub podejmując działania prewencyjne, takie jak wizyty kontrolne w środowisku domowym.
• Opracowuje indywidualne plany pomocy we współpracy z grupami diagnostyczno-pomocowymi.
  W przypadkach zagrożenia życia dziecka, pracownik socjalny wraz z Policją i służbą zdrowia może zapewnić mu tymczasową opiekę w rodzinie zastępczej lub innym bezpiecznym miejscu.

Ochrona zdrowia

Służba zdrowia odgrywa istotną rolę w diagnozowaniu i reagowaniu na przemoc domową:

• Rozmowa diagnostyczna – identyfikacja form przemocy i ich częstotliwości.
• Wsparcie medyczne – udzielenie pomocy, w tym wystawienie bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o uszkodzeniach ciała.
• Procedura Niebieskiej Karty – wszczęcie procedury i udział w pracach zespołów interdyscyplinarnych.
  W sytuacjach zagrożenia życia dziecka personel medyczny współpracuje z pracownikami socjalnymi i Policją, podejmując decyzje o zabezpieczeniu dziecka.

Policja

Policja odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa ofiarom przemocy domowej. Do jej zadań należy:

• Ochrona życia i zdrowia – udzielanie pierwszej pomocy i organizowanie pomocy medycznej w sytuacjach nagłych.
• Interwencje prewencyjne – podejmowanie działań zabezpieczających ofiary przed dalszą przemocą, w tym wydawanie nakazów opuszczenia mieszkania przez sprawcę.
• Współpraca interdyscyplinarna – udział w pracach zespołów interdyscyplinarnych i monitorowanie sytuacji ofiary w środowisku domowym.
• Informowanie sprawców o konsekwencjach – wyjaśnianie konsekwencji prawnych przemocy oraz możliwości terapii i programów korekcyjno-edukacyjnych.

W sytuacjach zagrożenia życia dziecka funkcjonariusze współpracują z pracownikami socjalnymi i służbą zdrowia, podejmując decyzje o zabezpieczeniu dziecka w bezpiecznym środowisku.

Dodatkowe uprawnienia Policji i Żandarmerii Wojskowej

W przypadkach przemocy domowej służby te mogą wydać:

• Nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego otoczenia.
• Zakaz zbliżania się do mieszkania i jego otoczenia.

Te narzędzia wzmacniają ochronę ofiar, umożliwiając natychmiastowe działania w sytuacjach kryzysowych.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Ofiar Przemocy Domowej na lata 2025–2030 skierowany jest do wszystkich mieszkańców Nowego Dworu Mazowieckiego. W sposób szczególny obejmuje on następujące grupy:

1. Osoby doświadczające przemocy domowej – w tym dzieci, współmałżonków, partnerów w związkach nieformalnych, osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami.
2. Osoby stosujące przemoc domową – aby umożliwić im zmianę destrukcyjnych postaw i zachowań.
3. Świadków przemocy domowej – w celu edukacji, wsparcia w reagowaniu i zachęcenia do interwencji.
4. Przedstawicieli instytucji i służb zobowiązanych do udzielania pomocy w przypadku wystąpienia przemocy domowej – w tym jednostki administracyjne, służby mundurowe, placówki ochrony zdrowia i edukacji oraz organizacje pozarządowe.

Działania przewidziane w programie mają charakter ciągły i będą realizowane przez zespół różnorodnych instytucji. W skład realizatorów wchodzą:

• Urząd Miasta Nowy Dwór Mazowiecki,
• Ośrodek Pomocy Społecznej,
• Zespół Interdyscyplinarny,
• Komenda Powiatowa Policji,
• Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• Sąd Rejonowy,
• Placówki oświatowe,
• Placówki ochrony zdrowia,
• Organizacje pozarządowe oraz inne podmioty aktywnie działające na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej.

Aby zapewnić skuteczność realizacji programu, działania będą systematycznie monitorowane. Zebrane dane umożliwią:

1. Identyfikację problemów pojawiających się podczas wdrażania programu.
2. Oceny skuteczności działań, w tym ich wpływu na sytuację osób dotkniętych przemocą.
3. Planowanie przyszłych działań, dostosowywanie strategii i rozwój programu.

Monitoring programu prowadzić będzie Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Dworze Mazowieckim we współpracy z Zespołem Interdyscyplinarnym oraz pozostałymi realizatorami.

Do dnia 30 marca każdego roku Ośrodek Pomocy Społecznej zobowiązany jest do przedłożenia Radzie Miasta rocznego sprawozdania z realizacji programu w ramach raportu z działalności Ośrodka.

Program będzie finansowany z następujących źródeł:

1. Środków budżetu Miasta Nowy Dwór Mazowiecki,
2. Dotacji zewnętrznych,
3. Środków pozabudżetowych, w tym pozyskiwanych od sponsorów, organizacji pozarządowych i funduszy krajowych lub europejskich.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Ofiar Przemocy Domowej na lata 2025–2030 to kompleksowe narzędzie wspierające walkę z przemocą domową na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego. Jego celem jest ochrona osób dotkniętych przemocą, edukacja społeczeństwa oraz wsparcie dla instytucji i służb zaangażowanych w przeciwdziałanie temu zjawisku.

Program obejmuje szeroką grupę adresatów: od osób doświadczających przemocy, przez sprawców i świadków, po specjalistów i organizacje działające w tym obszarze. Realizacja działań oparta będzie na współpracy wielu instytucji, takich jak Urząd Miasta, Ośrodek Pomocy Społecznej, Komenda Powiatowa Policji, placówki oświatowe i ochrony zdrowia oraz organizacje pozarządowe.

Aby zapewnić efektywność programu, przewidziano regularny monitoring i ewaluację działań, z rocznym sprawozdaniem przedstawianym Radzie Miasta. Program finansowany będzie z budżetu miasta, dotacji oraz środków zewnętrznych.

Dzięki wspólnym wysiłkom i długofalowym działaniom, program dąży do zmniejszenia zjawiska przemocy domowej oraz poprawy jakości życia mieszkańców Nowego Dworu Mazowieckiego.