Straż Kampinoskiego Parku Narodowego – niewidzialni strażnicy przyrody (wideo)

Strażnicy Kampinoskiego Parku Narodowego codziennie mierzą się z przeróżnymi wyzwaniami, dbając o bezpieczeństwo turystów i ochronę przyrody. Walczą z dziką turystyką, a także pilnują, by zwierzęta mogły żyć bez zakłóceń. Jak wygląda ich praca i z jakimi problemami spotykają się na co dzień? O tym opowiada nam Pan Wojciech Różański, strażnik Kampinoskiego Parku Narodowego.

Wielu turystów odwiedzających Kampinoski Park Narodowy może nie zdawać sobie sprawy z istnienia specjalnej formacji, która dba o przestrzeganie przepisów na jego terenie. Pan Wojciech Różański, strażnik parku, wyjaśnia:

– Na początek warto wyjaśnić, czym jest Straż Kampinoskiego Parku Narodowego. Każdy park narodowy posiada straż, która pełni funkcję ochronną o charakterze policyjnym. Naszym zadaniem jest egzekwowanie przestrzegania przepisów na terenie parku. Jesteśmy umundurowaną formacją ochronną (UFO), co oznacza, że posiadamy uprawnienia zbliżone do policyjnych.

Strażnicy są wyposażeni w środki przymusu bezpośredniego, takie jak pałki czy kajdanki, a w razie potrzeby mogą nosić broń. Choć sytuacje wymagające jej użycia są rzadkie, musimy być przygotowani na wszelkie ewentualności – dodaje Różański.

Praca strażników to nie tylko patrolowanie terenu, ale również reagowanie na naruszenia regulaminu parku oraz współpraca z innymi służbami.

– Patrolujemy teren zawsze w parach – nie pracujemy w pojedynkę. Dysponujemy samochodami terenowymi i nowoczesnymi rowerami elektrycznymi, dzięki którym możemy poruszać się ekologicznie i skutecznie. W obszarach ochrony ścisłej patrolujemy pieszo – tłumaczy strażnik.

Straż parku ściśle współpracuje z policją oraz strażą pożarną. – Policja uczestniczy w naszych działaniach, szczególnie przy sprawach związanych z kradzieżą drewna. Nasza wiedza pozwala na ocenę wartości skradzionego surowca oraz odtwarzanie śladów w terenie – wyjaśnia Różański.

Z kolei straż pożarna jest kluczowa podczas pożarów lasów. Strażnicy patrolują okolicę, szukając potencjalnych podpalaczy, ponieważ wiele pożarów wybucha na skutek celowych działań.

Zmienia się świadomość turystów odwiedzających Kampinoski Park Narodowy. – Kiedyś odwiedzający byli lepiej przygotowani, posiadali mapy i znając regulamin, przestrzegali go. Dziś wielu turystów nie zatrzymuje się nawet przy tablicach informacyjnych. Ich głównym celem jest wypoczynek, a ochrona przyrody schodzi na dalszy plan – zauważa Różański.

Strażnicy mają szeroki wachlarz narzędzi do egzekwowania przepisów. – Pouczenie to już forma represji, choć niektórzy odbierają je jako atak, szczególnie młodsze pokolenia. Kolejnym krokiem jest mandat, który trzeba zapłacić w banku. Odmowa przyjęcia mandatu lub podania danych skutkuje skierowaniem sprawy do sądu – tłumaczy Różański.

Jednym z największych problemów w parku jest niekontrolowany ruch quadów, motocykli crossowych i rowerów górskich. – Przejazdy rowerowe przez wydmy powodują ich erozję, a quady i motocykle jeszcze bardziej niszczą ekosystem. Wielu kierowców twierdzi, że kocha przyrodę, jednak ich sposób kontaktu z naturą jest bardzo szkodliwy – zaznacza Różański.

Straż parku monitoruje aplikacje i strony internetowe, na których organizowane są nielegalne rajdy. – Mamy młodszych pracowników, którzy śledzą internet i analizują, gdzie mogą pojawić się grupy naruszające regulamin. Choć zatrzymanie ich na starcie jest niemal niemożliwe, skutecznie interweniujemy w momencie popełnienia wykroczenia – wyjaśnia Różański.

Podobne problemy dotyczą jeźdzców konnych, którzy nie zawsze trzymają się wyznaczonych tras. Ich galop po chronionych obszarach może prowadzić do zniszczenia rzadkich gatunków roślin.

Obecnie w Kampinoskim Parku Narodowym pracuje jedynie 10 strażników, podczas gdy dawniej było ich 16. Na obszarze 40 000 ha to stanowczo za mało, dlatego nieocenioną pomoc stanowią wolontariusze i przewodnicy turystyczni, którzy zgłaszają nielegalne ścieżki czy podejrzane aktywności.

Strażnicy korzystają również z monitoringu. – Rozstawione kamery pozwalają na identyfikację kłusowników i dokumentowanie aktów dewastacji. To narzędzie, które umożliwia nam skuteczniejszą ochronę przyrody – podsumowuje Różański.

Każdy turysta może przyczynić się do ochrony Kampinoskiego Parku Narodowego, przestrzegając zasad i zgłaszając naruszenia odpowiednim służbom.